ફિલ્મઃ- કાજલ-`छू लेने दो नाज़ुक होठों को

ફિલ્મ-કાજલ,ગઝલ રસાસ્વાદ શ્રેણી-૭

પ્રિય મિત્રો,

આજે આપણે સન-૧૯૬૫ની `काजल` ફિલ્મની પ્રખ્યાત ગઝલ `छू लेने दो नाज़ुक होठों को`, નો રસાસ્વાદ માણીશું.
આમતો કાજલનો અર્થ, નયનોમાં આંજવામાં આવતી, મેશ થાય છે.જેને અરેબીકમાં `કોહલ (Kohl)`, મલયાલમમાં `કામાંશી`,તામિલમાં,`કાનાંઈ`કહે છે.
કાજલની શોધ અને ઉપયોગ,તામ્ર યુગમાં, ૩૫૦૦ B.C. અગાઉ, ઈજીપ્તની રાણીઓ દ્વારા કરવામાં આવ્યો હતો.ખરેખર તો કાજલનો ઉપયોગ,સૂર્યના તીવ્ર તડકાથી, આંખના રક્ષણ માટે ઉપયોગ કરાતો હતો.ત્યારબાદ તેનો ઉપયોગ માતાઓ દ્વારા, નવજાત બાળકની આંખોનું તેજ વધારવા તથા કોઈની બૂરી નજરથી બચાવવા માટે થવા લાગ્યો.
હવે કાજલ ફિલ્મ વિષે કેટલુંક જાણવા જેવું ;
આ ફિલ્મ સન ૧૯૬૫ની સુપર-ડુપર હીટ ફિલ્મ હતી.જેના નિર્માતાઃ- પન્નાલાલ મહેશ્વરી; દિગ્દર્શક-રામ મહેશ્વરી; ગીતકારઃ- સાહિર લુધિયાનવી; સંગીતકારઃ- રવિ હતા.
ફિલ્મના કલાકારો; મીનાકુમારી(માધવી);રાજકુમાર(મોતી);ધર્મેન્દ્ર(રાજેશ);પદ્મિની(ભાનુ) તરીકે મૂખ્ય ભૂમિકામાં ઉપરાંત, હેલન, દુર્ગા ખોટે,ટુનટુન, મહેમૂદ, મૂમતાઝ,ગજાનન જાગીરદાર,તિવારી,ગોપાલ સાયગલ,વિજય મૌર્ય,કેશવ રાણા એ સુંદર અભિનય કર્યો હતો.

આ ફિલ્મ માટે, મીનાકુમારીને ફિલ્મફૅઅરનો શ્રેષ્ઠ અભિનેત્રીનો એવોર્ડ તથા શ્રેષ્ઠ સહાયક અભિનેત્રી તરીકે પદ્મિનીને એવોર્ડ મળ્યો હતો.
તો ચાલો માણીએ, `काजल` ફિલ્મની પ્રખ્યાત ગઝલ, `छू लेने दो नाज़ुक होठों को`, નો રસાસ્વાદ.
ફિલ્મઃ- કાજલ
ગીતકારઃ- સાહિર લુધિયાનવી
સંગીતઃ- રવિ
ગાયકઃ- મહેંમદ રફી.
ખાસિયતઃ- આ ગઝલમાં રફીસાહેબે, હાથમાં શરાબનો જામ અને સામે પ્રિયાના હોઠની માદકતાના, ખ્યાલને નજર સમક્ષ રાખી, અભિનય ભાવ-ગાયકી દ્વારા ગઝલને ચાર ચાંદ લગાવ્યા છે. આ ખાસિયત `नाज़ुक होठों को` શબ્દો ઉપર ધ્યાન કેંન્દ્રિત કરવાથી,અનુભવી શકાય છે.


જાતિઃ-સંપૂર્ણ
આરોહ-અવરોહઃ- શુદ્ધ સ્વર-ષડજ,મધ્યમ,પંચમ.
કોમળ સ્વર-રિષભ,ગાંધાર,ધૈવત, નિષાદ.
`काजल`
छू लेने दो नाज़ुक होठों को, कुछ और नहीं है,जाम है ये,
क़ुदरत ने जो हमको बख़्शा है, वो सबसे हसीं इनाम है ये।

शरमाके न यूँ ही खो देना,रंगीन जवानी की घड़ियाँ,
बेताब धड़कते सीनों का अरमान-भरा पैग़ाम है ये।

अच्छों को बुरा साबित करना दुनिया की पुरानी आदत है,
इस मय को मुबारक चीज़ समझ,माना कि बहुत बदनाम है ये।

શબ્દાર્થઃ-
૧. बख़्शा-આપવું (ઈનામ)
૨. हसीं -સુંદર
૩. घड़ियाँ-ક્ષણ
૪.बेताब-વ્યાકુળ
૫.पैग़ाम-સંદેશ
૬.मुबारक- ભાગ્યશાળી-કલ્યાણકારી.

રસાસ્વાદ-

छू लेने दो नाज़ुक होठों को, कुछ और नहीं है,जाम है ये,
क़ुदरत ने जो हमको बख़्शा है, वो सबसे हसीं इनाम है ये।

પ્રિયે, એક પ્રેમી-પ્રેમિકાને, તેઓના હ્યદયના ભાવ વ્યક્ત કરવા હોય,ત્યારે નયન અને સ્પર્શથી કરે,પરંતુ જ્યારે બંને એકમેકના હોઠનું રસપાન કરી, પ્રેમની અભિવ્યક્તિ કરે ત્યારેતો,પ્રેમનાં સ્પંદનો,હ્યદયને રણઝણાવી દે. ઈશ્વરે સહુથી અનોખી,સહુથી અણમોલ ભેટ,`ચૂંબન` આપણને આપી છે જે, જગતના તમામ પ્રકારની, મદ્ય-સૂરા-કે મય પાસે ફીક્કી લાગે છે.આજે મને,તારા એજ રસીલા હોઠનું રસપાન કરી ધન્ય થવા દે,મારે હવે બીજા કોઈ નશાની જરુર નથી.

शरमाके न यूँ ही खो देना,रंगीन जवानी की घड़ियाँ,
बेताब धड़कते सीनों का अरमान-भरा पैग़ाम है ये।

એકમેકના હોઠનું રસપાન,ચૂંબન દ્વારા, આદમ-ઈવાના સમયથી ચાલ્યું આવે છે પ્રિયે, તેમાં શરમાવા જેવું કાંઈ નથી.આ યુવાની ઢળી જશે,ત્યારબાદ પ્રેમની રંગીન યુવા ક્ષણો ફરી જીવંત નહીં થાય.મારી પાસે, મારા આકુળવ્યાકુળ હ્યદયની, લાગણીઓ વ્યક્ત કરવાનો સહુથી સરળ-રસાળ ઉપાય, એકમાત્ર આ જ છે. આશા છે તેને તું ઠોકર મારીને, આ ક્ષણને વ્યર્થ નહીં જવા દે.

अच्छों को बुरा साबित करना दुनिया की पुरानी आदत है,
इस मय को मुबारक चीज़ समझ,माना कि बहुत बदनाम है ये।

હું, તારા વિરહમાં ખરેખર મયપાન કરીને,તારું સાનિધ્ય અને હોઠોનું રસપાન ઝંખું છું ,તેમાં મારો કોઈ જ ગૂન્હો નથી. પ્રેમની ઈર્ષાને કારણે, આ દુનિયાને હંમેશાં, પ્રેમને બદનામ કરવાની ખરાબ આદત પડેલી છે.ખરેખર તો નશો મયપાનનો હોય કે તારા રસીલા હોઠોંનો, તે હોય છે કાયમ આનંદદાયી. કેવળ ભાગ્યશાળી હોય તેને જ આ દુર્લભ ભેટ ઈશ્વર પ્રદાન કરે છે..!!

પ્રિયે,ચાલ આપણે જગતની પરવા કર્યા વગર, દ્વૈતમાંથી અદ્વૈત થવાના, ઈશ્વરીય આદેશનું પાલન કરીએ.

દોસ્તોં, શ્રીરફીસાહેબના કંઠે ગવાયેલી, આ સુમધુર ગઝલને માણીશું?

http://www.zshare.net/audio/706014486b93dd1f/

માર્કંડ દવે.તા.૦૧-૦૧-૨૦૧૦.