સંગીતપ્રેમી પરદેશી
" એકજ બારીના સળીયાની આરપાર બે માણસ નજર કરે છે, એકને દેખાય છે કાદવ, એકને તારા." -ફ્રેડરિક.
==========
પ્રિય મિત્રો,
આપણા દેશમાં, એવા કેટલા ઔરંગઝેબ હશે જેઓને, સ્વ.શ્રીમોહંમદ રફી સાહેબની ગાયકી નહીં ગમતી હોય? કદાચ એકપણ નહીં..!!
આમ પણ સ્વ.શ્રીરફીસાહેબનાં ગીતમાં છૂપાયેલી સ્વર ગાયકી-ગમકનું ઉંડાણ (Depth), દર્દ,રેન્જ, વૉઈસ મૉડ્યુલેશન, ભાવગાયકી, સંવેદનશીલતા, વગેરે સર્વે મળીને, બોલીવુડની હિંદી ભાષાને ન જાણનાર, અન્ય દેશના સંગીત રસિકોના પણ, હ્યદયને સ્પર્શે તેવી તેઓની આગવી શૈલી` ન ભૂતો ન ભવિષ્યતિ` મનાય છે.
આપણે જાણીએ છીએકે, સ્વ.શ્રીમોહંમદ રફી સાહેબના કંઠ તથા શૈલીની નકલ કરવાનું સરળ નથી.સ્વ.શ્રીરફીસાહેબના જન્નતનશીન થયા બાદ, કેટલાય ગાયક કલાકારોએ, તેઓની ગાયકીને આબેહૂબ અનુસરવાના સફળ-નિષ્ફળ પ્રયત્ન કર્યા, જેમાં એકમાત્ર સોનુ નિગમ નોંધપાત્ર રહ્યા છે.
ગત સન- જુલાઈ-૨૦૦૮માં, ` રફી કી યાદેં- Rafi Resurrected ` નામથી, શ્રીસોનુ નિગમે લંડન,યુ.કે.માં ત્યાંના એક સગીત ગ્રુપ, `The City of Birmingham Symphony Orchestra -CBSO`ના કુલ ૭૫ કુશળ સાજિંદાઓ સાથે, સુંદર કાર્યક્રમ આપ્યા હતા. આ કાર્યક્રમ તા. ૨૧ સપ્ટેમ્બર ૨૦૦૮ ના રોજ, સૉની ઍન્ટરટેઈનમેન્ટ ચેનલ પર પ્રસારિત કરવામાં આવ્યો હતો.
એ જાણવા જેવું છેકે, સન ૧૯૨૦માં, રચાયેલી, `The City of Birmingham Symphony Orchestra - CBSO` એ, બર્મિંગહામ, લંડનની, એક સુપ્રસિદ્ધ બ્રિટીશ ઑરકૅસ્ટ્રા છે, જેની હાલમાં તા.૧૦મી નવેમ્બર ૨૦૧૦ના રોજ, પોતાની ૯૦મી વર્ષગાંઠની ઊજવણી કરી, તેના હાલના, 12th principal conductor and music director , `Andris Nelsons` છે. (Website - www.cbso.co.uk ).
જો સમગ્ર દુનિયાના કૃત્રિમ વાડાઓને ભૂલીને, બારીની બહાર નજર કરીશું તો, આપણે સંગીતના અનંત આકાશમાં સ્વરોના ટમટમતા તારા દેખાશે..!!તોપછી ચાલો, સહુ પ્રથમ, આપણે પરદેશી ઑરકેસ્ટ્રા સાથે, બૉલીવુડ સંગીતની એક ઝલક માણીએ, ત્યારબાદ પરદેશી ગાયિકાઓ દ્વારા ગવાયેલાં બૉલીવુડનાં ગીતનો રસાસ્વાદ માણીશું.
૧. શ્રીસોનુ નિગમ, `City of Birmingham Symphony Orchestra -CBSO` સાથે. (ડાઉનલૉડ)
http://www.4shared.com/audio/vg6bNByZ/Sonu_Nigam_in_London.html
" એકજ બારીના સળીયાની આરપાર બે માણસ નજર કરે છે, એકને દેખાય છે કાદવ, એકને તારા." -ફ્રેડરિક.
==========
પ્રિય મિત્રો,
આપણા દેશમાં, એવા કેટલા ઔરંગઝેબ હશે જેઓને, સ્વ.શ્રીમોહંમદ રફી સાહેબની ગાયકી નહીં ગમતી હોય? કદાચ એકપણ નહીં..!!
આમ પણ સ્વ.શ્રીરફીસાહેબનાં ગીતમાં છૂપાયેલી સ્વર ગાયકી-ગમકનું ઉંડાણ (Depth), દર્દ,રેન્જ, વૉઈસ મૉડ્યુલેશન, ભાવગાયકી, સંવેદનશીલતા, વગેરે સર્વે મળીને, બોલીવુડની હિંદી ભાષાને ન જાણનાર, અન્ય દેશના સંગીત રસિકોના પણ, હ્યદયને સ્પર્શે તેવી તેઓની આગવી શૈલી` ન ભૂતો ન ભવિષ્યતિ` મનાય છે.
આપણે જાણીએ છીએકે, સ્વ.શ્રીમોહંમદ રફી સાહેબના કંઠ તથા શૈલીની નકલ કરવાનું સરળ નથી.સ્વ.શ્રીરફીસાહેબના જન્નતનશીન થયા બાદ, કેટલાય ગાયક કલાકારોએ, તેઓની ગાયકીને આબેહૂબ અનુસરવાના સફળ-નિષ્ફળ પ્રયત્ન કર્યા, જેમાં એકમાત્ર સોનુ નિગમ નોંધપાત્ર રહ્યા છે.
ગત સન- જુલાઈ-૨૦૦૮માં, ` રફી કી યાદેં- Rafi Resurrected ` નામથી, શ્રીસોનુ નિગમે લંડન,યુ.કે.માં ત્યાંના એક સગીત ગ્રુપ, `The City of Birmingham Symphony Orchestra -CBSO`ના કુલ ૭૫ કુશળ સાજિંદાઓ સાથે, સુંદર કાર્યક્રમ આપ્યા હતા. આ કાર્યક્રમ તા. ૨૧ સપ્ટેમ્બર ૨૦૦૮ ના રોજ, સૉની ઍન્ટરટેઈનમેન્ટ ચેનલ પર પ્રસારિત કરવામાં આવ્યો હતો.
એ જાણવા જેવું છેકે, સન ૧૯૨૦માં, રચાયેલી, `The City of Birmingham Symphony Orchestra - CBSO` એ, બર્મિંગહામ, લંડનની, એક સુપ્રસિદ્ધ બ્રિટીશ ઑરકૅસ્ટ્રા છે, જેની હાલમાં તા.૧૦મી નવેમ્બર ૨૦૧૦ના રોજ, પોતાની ૯૦મી વર્ષગાંઠની ઊજવણી કરી, તેના હાલના, 12th principal conductor and music director , `Andris Nelsons` છે. (Website - www.cbso.co.uk ).
જો સમગ્ર દુનિયાના કૃત્રિમ વાડાઓને ભૂલીને, બારીની બહાર નજર કરીશું તો, આપણે સંગીતના અનંત આકાશમાં સ્વરોના ટમટમતા તારા દેખાશે..!!તોપછી ચાલો, સહુ પ્રથમ, આપણે પરદેશી ઑરકેસ્ટ્રા સાથે, બૉલીવુડ સંગીતની એક ઝલક માણીએ, ત્યારબાદ પરદેશી ગાયિકાઓ દ્વારા ગવાયેલાં બૉલીવુડનાં ગીતનો રસાસ્વાદ માણીશું.
૧. શ્રીસોનુ નિગમ, `City of Birmingham Symphony Orchestra -CBSO` સાથે. (ડાઉનલૉડ)
http://www.4shared.com/audio/vg6bNByZ/Sonu_Nigam_in_London.html
માર્કંડ ભાઈ , સુરીલી પોસ્ટ, થોડી પુરક માહિતી, વિદેશ ના કલાકારો ના ઉચ્ચાર ની ભૂલોતો ભાષાની મુશ્કેલી ને લીધી સમજી શકાય છે પણ જયારે તેઓને ઇન્ડિયન ધૂનો પર ગાવાનું હોઈ છે ત્યારે કેટલાક નોટ્સ ને સુર પર પણ પકડ ઢીલી પડતી લાગે છે, પણ તેમાં મુખ્ય કારણ ભારતીય ને પશ્ચિમ સંગીત માં રહેલા કેટલાક પાયાના તફાવત નીછે . આ તફાવતો ને ગાયકી વિષે જે મિત્રો ને જાણવામાં રસ હોય તેમને શ્રી ધનશ્રી પંડિત રાઈ નો નીચેનો વીડિઓ જોવે રહ્યો. આ વીડિઓ માં બતાવ્યા પ્રમાણે જો આપડે પશ્ચિમી કલાકારો ની માનો સ્થિતિ સમજી શકયે તો સુર ની ઢીલાશ પણ શમ્ય લાગે. ફરી એક વાર સુરીલી પોસ્ટ , માણવાની મજા આવી !
ReplyDeleteધનશ્રી પંડિત નો વીડિઓની લીક
http://www.youtube.com/watch?v=ZXnV5HzS7nA
પ્રિય મિત્ર શ્રીસૂર્યભાઈ,
ReplyDeleteઆપે આપેલી લિંક, ખરેખર ઘણીજ રસપ્રદ છે.
પૂરક માહિતી માટે આપનો ખૂબ-ખૂબ આભાર,
માર્કંડ દવે.